Dziecko nadpobudliwe ruchowo

Problem dzieci nadpobudliwych jest zjawiskiem , z którym spotykamy się bardzo często. Dzieci nazywane nadpobudliwymi są i niespokojne , nadmiernie ruchliwe i aktywne , a także ,,roztrzepane” .Charakteryzują się również zmiennością nastrojów i impulsywnością nazywane są dziećmi impulsywnymi psychoruchowo lub dziećmi przejawiającymi zaburzenia hiperkinetyczne.

Dziecko nadpobudliwe ruchowo , wbrew pozorom, nie ma czegoś za dużo. Ma po prostu za mało zdolności do wewnętrznej kontroli i hamowania. Zdecydowania przeważają u niego procesy pobudzenia. Jest to stała cecha, lecz często ulega ona zmianie w miarę dorastania dziecka. Może być wyrażana w różny sposób w zależności od sytuacji.

Mianem nadpobudliwości psychoruchowej określa się zespół objawów występujących w jednej, dwóch lub wszystkich sferach funkcjonowania dziecka . Wyróżnia się następujące sfery nadpobudliwości psychoruchowej.

1.Sfera ruchowa – wyraża się wyraźnymi niepokojem ruchowym w zakresie dużej i małej motoryki. Dzieci z zaburzeniami w tej sferze charakteryzują się niemożnością pozostawania w bezruchu nawet na krótki czas, podrywaniem się z miejsca, chodzeniem po klasie, bieganiem, wymachiwaniem rękoma lub wzmożonymi ruchami kończyn.

2.Sfera poznawcza – wyraża się trudnościami w skupieniu uwagi oraz pochopnością i pobieżnością myślenia. Dzieci z zaburzeniami w tej sferze charakteryzują się nieumiejętnością skupienia się dłużej nad wykonywaną czynnością (najmniejszy bodziec odrywa je od zadania), przerzucaniem uwagi z obiektu na obiekt, robią wrażenie interesowania się kilkoma rzeczami naraz.

3.Sfera emocjonalna – wyraża się nieopanowaniem, silnymi reakcjami uczuciowymi, wzmożoną ekspresją oraz zwiększoną wrażliwością na bodźce otoczenia.


Nadpobudliwość charakteryzują trzy grupy objawów:

a) nasilone zaburzenia koncentracji uwagi;

b) nadmierna impulsywność;

c) nadmierna ruchliwość;

Ad. a)Zaburzenia koncentracji uwagi:
Dziecko często nie jest w stanie skoncentrować się na szczegółach w czasie zajęć szkolnych i wykonywania innych czynności.

-Często na problemy ze skupieniem się podczas gier i innymi zadaniami.

- Często robi wrażenie , jakby nie słuchało tego co się do niego mówi.

- Często nie stosuje się do podawanych kolejno instrukcji.

- Często ma kłopoty z dokańczaniem zadań szkolnych w domu.

- Często nie potrafi zorganizować sobie pracy lub innych zajęć.

- Często nie lubi lub unika rozpoczęcia zajęć wymagających dłuższego wysiłku umysłowego (nauka szkolna , odrabianie zadań domowych).

- Często gubi rzeczy niezbędne do zajęć i pracy.

- Łatwo rozprasza się pod wpływem wewnętrznych bodźców.

- Często zapomina o codziennych obowiązkach.


Ad. b) Impulsywnośc :
~ Często wyrywa się z odpowiedzią zanim pytanie zostanie w całości formułowane.

~ Często ma problemy z czekaniem na swoją kolej.

~ Często przerywa lub przeszkadza innym.


Ad. c) Nadruchliwośc :
~ Często ma nerwowe ruchy rąk lub stóp.

~ Często nie jest w stanie usiedzieć na miejscu w klasie, ani w innych sytuacjach.

~ Często bez przyczyny chodzi lub biega po pomieszczeniu, wspina się na meble.

~ Często ma kłopoty z wypoczynkiem lub z spokojną zabawą.

~ Często jest nadmiernie gadatliwe i głośne.

Każde dziecko nadpobudliwe jest inne, zupełnie nie podobne do drugiego dziecka. Trudno więc wymienić cechy charakterystyczne dla każdego dziecka nadpobudliwego.

Cechą wspólną wszystkich dzieci jest poznawanie świata, uczenie się nowych rzeczy, bawienie się z rówieśnikami. Każde chciałoby widzieć uznanie, podziw i miłość w oczach dorosłych. Jednak niektórym dzieciom los dał w bagażu cechę ciężką jak kamień – nadpobudliwość.

Wskazania do pracy rodziców z dzieckiem

1. W pracy z dzieckiem nadpobudliwym należy zachować spokój i rozsądek.
2. Należy zwracać uwagę na staranne wykonanie prac oraz czas ukończenia, a także utrzymywania zainteresowania na zadaniu poprzez częste jego zmiany. Zawsze wracamy do pracy rozpoczętej i niedokończonej.

3. Dla dziecka należy wyznaczyć osobny pokój lub cześć pokoju jako jego własny teren, oraz miejsce do nauki, przed którym znajduje się czysta ściana, pozbawiona dodatkowych elementów czy dekoracji.

4. Zawsze należy stwarzać poczucie bezpieczeństwa i dać dziecku do zrozumienia, że się jego kocha, ale jest się konsekwentnym i wymagającym.

5. Wymagania stawia się w sposób jasny i klarowny, aby dziecko znało swoje obowiązki i wiedziało , jak ma się zachować w danej sytuacji.

6. Należy być konsekwentnym w ustalaniu reguł, obowiązków karcenia.

7. Dziecko pobudliwe psychoruchowo powinno mieć zapewnione w domu atmosferę akceptacji i spokoju.

8. Ważne jest aby dzienny rozkład zajęć dziecka był uporządkowany, miał jasną strukturę: odpowiednią i tę samą porę wstawania, oglądanie telewizji oraz snu.

9. Obowiązki domowe powinny być dostosowane do jego możliwości. Każdy przejaw chaosu eliminuje się, a chwali się za dobre wykonania zadania oraz docenia się trud włożony w pracę, choćby dziecko wykonało ją mniej dokładnie.

10. Należy ograniczyć czas oglądania telewizji, wyeliminować programy o treści agresywnej z dużym ładunkiem emocji i szybka akcją.

11. Osoby opiekujące się dzieckiem nadpobudliwym powinny nauczyć się odczytywać jego sygnały ostrzegawcze poprzedzające wybuch. Spokojnie interweniować , aby uniknąć wybuchu, przez odwrócenie uwagi lub spokojnie omówić konflikt.

12. Opiekunowie powinni codziennie poświecić trochę czasu na rozmowę i wspólną zabawę.

13. Liczbę dzieci biorących udział w zabawie należy ograniczyć do jednego lub dwóch ze względu na duże rozproszenie i pobudliwość. Dom jest najlepszym miejscem do zabawy, ponieważ można obserwować dziecko i interweniować w każdej chwili.

14. Proponowane zabawy w chwilach wolnych to: lepienie, wycinanie, malowanie , układanie klocków.

15. Opiekunowie powinni też odnosić się do dziecka wyrozumiałością i cierpliwością, ponieważ jego zachowanie nie wynika ze złości, ale z braku umiejętności kontrolowania swego zachowania.

16. W sytuacji konfliktowej nie należy zostawiać dziecka zbyt długo w napięciu emocjonalnym, na przykład odsyłać je do własnego pokoju, odraczać karę do przyjścia ojca. Rozwiązanie konfliktu powinno nastąpić zaraz po sytuacji konfliktowej. Jeżeli mimo wielu wysiłków ze strony rodziców nauczycieli, dziecko nie poddaje się normalnemu sposobowi wychowania, nie są oni w stanie pomóc, wtedy niezbędna jest systematyczna terapia dobrana przez specjalistę.